Vandaag vieren we de Internationale dag van de Kinderrechten. Belangrijk! Er is veel over kinderen te zeggen, te leren, te schrijven, en samen te ontdekken… het hele jaar door.
Dit weekend publiceren Pau en ik twee artikelen. We hebben de inhoud samen in bad besproken. En we verdedigen twee zaken. Ze kosten allebei geen geld en zijn toch essentieel!
- Het recht op een tantrum.
- En het recht op “samen spelen” (artikel volgt morgen).
Het recht op een tantrum
Boos is boos! BOOS BOOS BOOS, hoor ik Kapitein Winokio roepen.
¿Qué?
De driftbui is een mechanisme waar elk kind in de hele wereld levenslang baat bij heeft. Levenslang.
Het is okee om boos en zelfs razend te zijn… Zo simpel als het lijkt, is het in de praktijk vaak helemaal niet. Want… de reactie van de opvoeders doet er toe en bepaalt of het kind zich veilig voelt tijdens de drift- of huilbui.
De functie van de driftbui
Het werk van Aletha Solter heeft bij mij opnieuw een kleine aardbeving veroorzaakt. Deze zin zegt eigenlijk alles: “je kind huilt én raast zoveel als het nodig heeft”.
Lees hem nog eens opnieuw.
Je kind huilt én raast zoveel als het nodig heeft.
Een kind dat huilt of raast, was net ervoor of lang ervoor gespannen. Eens de huilbui of de driftbui er is, is je kind klaar om te ontladen en zich te herstellen. Het gaat er dus om dat je kind dat belangrijk moment heeft gevonden om zijn of haar tranen veilig te kunnen afscheiden.
Ontladen is zo essentieel om erna terug helder te denken en te zijn. Dus jouw liefde en reactie op dat moeilijke moment zijn wel degelijk cruciaal. Een kind de nodige emotionele (en uiteraard fysieke) veiligheid bieden gaat hand in hand met zijn of haar mentale gezondheid later.
De uitdaging
Onze eigen kinderen vertrouwen, en hen 5 – 10 – 15 of 30 minuten schenken, hen door hun emoties laten gaan, hun boosheid of tranen aanvaarden … Om nadien weer kalm of sterk te zijn. Echt, het gaat vaak om vertrouwen.
Uiteraard wil je als ouder liever vrede dan oorlog. Maar hoe denken wij, opvoeders over onze kinderen die boos zijn? Wat maakt het los in ons? Ongeduld, irritatie, schuldgevoel, onzekerheid?
In de praktijk komt het nog vaak neer op het feit dat we als opvoeders of ouders het gedrag niet ok vinden. Dat we denken dat er iets mis is met onze kinderen en beginnen neigen naar gedachten als “no more tantrums”.
Oorzaken driftbui
Als een kind met opgehoopte spanning zit, bijvoorbeeld door een lange schooldag of oververmoeidheid, een machteloosheidsgevoel, jaloezie of een opvoeder die geen volle aandacht kan schenken… is er een nood aan ontlading.
De Westerse kijk op emoties
De echte uitdaging ligt dus nog in de geconditioneerde volwassene en de houding die hij of zij aanneemt tijdens de driftbui.
In de reactie van de opvoeder liggen er zo veel kansen.
Om je als ouder niet te schamen voor een huilbui, en om de spanning en boosheid van je kind te aanvaarden. Dat vergt enige mentaal werk en vertrouwen in je kind hun capaciteit zichzelf te herstellen.
Het maakt héél veel uit wat jij als opvoeder denkt over die boosheid of huilbui en hoe jer erop reageert. Je kind zal aanvankelijk zo veel huilen en razen als het nodig heeft, om gezond te ontladen. Maar als het stopt met huilen of razen, en de tranen inslikt of de boosheid niet durft te uiten, dan voelt je kind zich niet veilig. Als we onze negatieve gevoelens verstoppen, ontkennen of negeren gaat onze mentale gezondheid er niet op vooruit.
De gezonde driftbui
Het concept van de gezonde driftbui vind ik belangrijk. Dankzij Aletha Solter haar werk, begrijp ik eindelijk dat er geen onhaalbaar doel moet gesteld worden zoals “no more tantrums”. Maar wel een gezonde driftbui.
Het verschil met agressie
Een gezonde boze driftbui is boosheid zonder andere personen pijn te doen en zonder schade aan de muur of meubels. Het is communicatie : “ik ben gespannen, en het moet eruit”.
Als je kind de meubelen of andere personen aanvalt, moet je er uiteraard een buffer voor maken. Die grenzen kan je keer op keer stellen en aangeven wat wel en niet kan. “Wees boos en laat het eruit. Roep maar goed. Maar we slaan niet.”
Het betekent niet dat jij een “sloef” bent of een “softie”. Je stelt die bepaalde grens, er komt een driftbui, en dat is ok. Je bent er écht voor je kind ook als je een grens stelt, en na de bui kan je weer door met het dagdagelijks leven. “Het is ok om boos te zijn, het is ok om triest te zijn”.
Empathie, verbinding en gezonde connectie beginnen met het écht aanvaarden dat je kind wil ontladen en gespannen is. Dat jij liefde toont en vindt op dat moment als volwassene, ook tijdens de negatieve emotie.
Vandaag de dag heben we mooie tools en technieken om met onze kinderen hun emoties om te gaan. Positieve discipline helpt enorm. Mindsight geeft je inzicht in je eigen hersenen. Maar… De aanvaarding van de bui is cruciaal. Je kan weinig bijbrengen zonder die aanvaarding.
Waarom aanvaarden?
Het belang van die aanvaarding gaat terug naar de nood aan ontlading. Je kind zit met spanning die het moet ontladen. School, vermoeidheid, machteloosheid, stress… Het gaat helemaal niet om de kleur van het bord, om de rugzak of om welke banaan het krijgt. Het gaat erom dat jij begrijpt dat je kind overspannen is en dat huilen en boosheid de gezonde mechanismen zijn om te ontladen.
Is dat niet prachtig? In plaats van “No more tantrums”, “kom hier en huil of raas maar uit”. Je bent veilig en je kan hier ontladen.
Als wij onze kinderen veiligheid bieden en hun negatieve emoties aanvaarden (huilen én boosheid), weten ze dat ze met elk gevoel bij ons terecht kunnen.
Dat aanvaarden kan ongelegen komen, en op een moment dat jij moe bent. Het is ook goed om je eigen grenzen aan te geven en te bewaken. Maar de buien gebeuren vast ook op een moment dat jij in de hand hebt. De beloning is er eigenlijk al snel. Want als je mentale ruimte biedt en vindt om de driftbui te aanvaarden, kan het ook weer relatief snel over zijn.
T’es Kermes in d’helle
Terwijl je kind veilig uithuilt of uitraast, komt de zon stiekem alweer op. De meeste driftbuien zitten er aan te komen en met wat sensoren, weet je als ouder soms al dat het een kwestie van tijd is.
Als je met die attitude de driftbui kan omarmen, kom je heel ver. Tijdens de bui weet je kind al dat het veilig is, dat de ontlading nabij is.
Je kan zelfs de driftbui op tijd laten gebeuren zodat je toch op tijd de deur uit bent. Hoe? Door een grens te stellen. Je kind heeft gewoon die grens nodig als excuus om te kunnen ontladen. Als je weet dat er iets zit aan te komen, kan je ofwel omleiden of voor de driftbui gaan. “Het is nu tijd om uit bad te komen om de rest van je routine af te werken.” was deze week bij ons de aanleiding voor de driftbui die hij nodig had. En eens die over was, was Pau weer rustig en constructief.
De aanvaarding is de start en het cruciale moment. Als je het écht aanvaard, kom je empathisch en liefdevol over. Je kind voelt het als je woorden of daden gemeend zijn.
Jongens die huilen worden mannen die huilen
Huilen wordt de dag van vandaag bij jonge kinderen gelukkig aanvaard, maar… Hoe voelt het als je zoon van 7 in huilen uitbarst als hij van zijn fiets valt of struikelt? Vele ouders schamen zich voor de gevoelens van hun opgroeiende kinderen.
Want we willen sterke kinderen, die zich meteen oppakken en vooral doen alsof er niks is gebeurd. Waarom eigenlijk? Omdat het makkelijker en sneller is? Of omdat je bang bent dat ze softies worden als ze veel wenen, of omdat je als kind zelf geen veilige plek hebt gekregen voor negatieve gevoelens. Mocht jij boos of triest zijn als kind, mocht jij tonen dat iets je razend of triest maakte?
Onze ouders wisten vaak niet hoe ze met gevoelens zoals wenen moeten omgaan. Vandaag weten we dat wel. Dankzij research, dankzij wetenschap, en mindfulness.
En we vinden allemaal dat de mentale gezondheid van mannen even belangrijk is als die van vrouwen. Maar onze maatschappelijk gedrag zorgt er nog altijd voor dat jongens veel minder veilig kunnen uithuilen dan ze eigenlijk nodig hebben. En dat stapelt zich op.
Thuis heb jij in de hand hoe ermee wordt omgegaan. Jongens die mogen uithuilen, worden later tieners, mannen en wie weet, vaders die durven huilen.
De praktijk
Als Pau in het bos struikelt en op een harde steen valt, en daarom weent, geef ik hem een dikke knuffel en zeg ik “huil maar goed, laat het er allemaal uit”. Dat betekent eigenlijk dat hij die dag waarschijnlijk al heel wat heeft opgestapeld want andere keren weent hij daar niet voor. Dus ik laat hem gewoon uithuilen, hij mag zwak zijn. Terwijl iedereen kijkt. Ik geef hem zolang hij nodig heeft. Als iemand vraagt “Is het al beter?” mag hij “Nee” zeggen.
We vermijden “Oooh maar t is niet erg / Oei t, is maar van t verschieten / Je moet daarvoor niet wenen“. Want hij heeft gewoon de nood om zijn tranen er uit laten en nood aan een dikke warme knuffel.
Wat is daar mis mee? Het is goed om te huilen, en tranen helen.
Als ik hem vertel: ” maar je moet niet wenen“, blijf ik hangen in mijn schaamte om zijn tranen, in de voorgekauwde antwoorden van onze ouders die de kennis niet hadden die wij hebben, of in verwachtingen van anderen.
Maar mijn capaciteit om gevoelens te aanvaarden en om warmte te bieden, gebruik ik. Wie ben ik om een ander persoon zijn of haar gevoelens te bestempelen als onterecht?
Niet altijd even makkelijk
Mijn persoonlijke uitdaging is de driftbui ’s avonds. Als ik zelf moe ben en rust wil. Dan heb ik weinig ruimte voor een driftbui. Ik weet dus dat de routine en de orde van de zaken er toe doen om een rustige avond te hebben. Eerst in bad, dan eten en dan de hygiëne. Daar let ik op en ik vermijd dus bewust een driftbui want ik heb weinig “reserve” ’s avonds om die empathie te bieden.
Levenslang
Ik stel me Pau en Aina voor als de tieners met een gebroken hart, als twintigers die naar een film kijken en samen eens goed wenen … Dat ze weten dat elke emotie thuis wordt aanvaard. Dat ze zich niet moet verstoppen in de badkamer om te wenen, of zich moeten te pletter drinken om hun gevoelens te voelen. En dat ze een veilig gevoel hopelijk levenslang met zich meedragen en verder aan hun kinderen doorgeven.
Na de aanvaarding
Is je kind echt veel boos de laatste tijd? Zoek samen met je partner of andere verzorgers naar de reden voor de spanning,… Wat is er aan de hand, is het even lastig op school of is er iets veranderd thuis? Heeft je kind nood aan meer autonomie, aan meer ontlading, zeggenschap, aan duidelijkere richtlijnen of aandacht? Misschien kan je de oorzaak van de terugkerende spanning wel ontdekken en eventueel verminderen?
Vertrouw erop dat jij aan jouw capaciteit kan werken om een driftbui of huilbui te aanvaarden. You got this en je kind ook!
Namaste