Een fantastische Montessoriaanse ontdekking: betrek je kind in allerlei huishoudelijke taken en het groeit! Vanaf dat je kindje ongeveer 18 maanden is, kan het jou beginnen “helpen” in het huishouden.
Geef je kinderen een plek in het huishouden
¿Qué? Een soort kindslaafjes? Dat nu ook weer niet… Voor je kindje je écht kan helpen, ben je wel even bezig. Maar hun Absorberende Geesten leren snel.
Het is fantastisch voor je kind om het gevoel te hebben dat je hen vertrouwt. Nog meer dan in een speelgoedkeuken, ziet je kind dat het een rol en effect heeft in het dagelijks leven. Het geeft hen een missie en doel.
Zelf de borden nemen, aardbeien of wortelen snijden en nadien opeten… Je ziet je peuter zo groeien!
Idealiter krijgt je kindje een volledige taak met een begin en een eind. Wortels halen in de berging of ijskast, zelf wassen en nadien schellen met een aardappelmesje op een plankje dat klaarligt.
Als ouder ga je voor je peuter eerst nog het trapje klaarzetten in de keuken, werkmateriaal verzamelen en je kindje een werkschort geven, zodat je kindje rustig kan starten en stoppen met de activiteit.
Belangrijk: Als je als opvoeder start, en je moet de controle leren uit handen geven, bereid je dan mentaal even voor op de vele ongelukjes die zullen gebeuren. Obstakels zijn groeikansen voor zowel de opvoeder als het kind;)
Je gebruikt ook breekbaar servies om duidelijk te maken dat iets kan breken. Je kind is aan het leren en zal potten breken, letterlijk en figuurlijk. Je doet het uit liefde dus je laat hen de ruimte om fouten te maken, veroordeelt niet en helpt hen er uit te leren.
Toegegeven : voor Aina, die nu 13 maanden is, wisselen we af tussen breekbaar servies en plastieken kommen omdat ze het nog altijd heel fijn vindt alles op de grond te smijten. Met de tijd bouwen we de plastieken kommen sowieso af.
Wees voorbereid
Als jij als voorbereide opvoeder de keuken en het werk op voorhand voorbereidt, wordt koken veel makkelijker voor jezelf en je kindje. Je filtert “stoorzenders” uit voor je kind, zodat er ruimte vrijkomt voor concentratie, plezierig en nuttig werk.
Neem tijd om je in te leven in je kindje zijn of haar capaciteiten en leerkansen van dit moment. Zo kan je te grote obstakels vermijden en indien nodig, al wat voorbereidend werk doen. Het is niet de bedoeling druk te zetten op je kind, maar op een ontspannen manier je kindje zich laten ontplooien.
Valt er een pot / aardbei / mes / water op de grond? Verwerk zo een gebeurtenis zelf al even op voorhand, zodat je het op een spontane en positieve manier geen drama maakt
Met een activiteit zoals koken heb je ook veel gradaties van zelfstandigheid waardoor je kind kan oefenen en enorm kan groeien.
Montessori materiaal voor de keuken
IKEA heeft zo veel materiaal voor peuters en kleuters die koken! Veel heb je niet nodig, eerder gewoon kind vriendelijk.
- lage werktafel zoals LACK van IKEA. Deze wordt voor Pau (bijna 5) te klein, dus we gaan binnenkort op zoek naar een hogere versie.
- Veilige Montessori trap of IKEA trap om tot het aanrecht te kunnen
Veilige Montessori trap voor jonge kindjes 
De IKEA trap bij ons thuis - een schort
- een klein en groot plankje
- deze prachtige keukenset van Opinel (eventueel als cadeautje / speciaal moment)
- dunschiller
- een kindermes
- kleine zeef
- appelsienperser
- ei scheller
- breekbare kommen, borden en glazen
- een vod en spons om op te kuisen
The extra mile qua materiaal
Wie houdt van klussen en een DIY uitdaging : je kan ook een functionele Montessori keuken maken. De idee is dat je een speelkeuken transformeert tot een echt keukentje waar je kind kan werken. Een mooie uitwerking zie je hier.
We hebben er zelf op dit moment geen plek voor, en in de praktijk kunnen Pau en Aina perfect met de lage werktafel en trap werken.
Aan de slag
- Kies op voorhand wat je zal maken
Beperkte keuze werkt het best. Een smoothie, granola, dadelchoco (dank je Kati B), koekjes, wortels schellen, komkommer voor in het water, hummus, soep,…
Voor ons is een dagelijks oefenmoment het ontbijt. Toen Pau 3 was, had hij de capaciteit zijn eigen havermoutontbijt met bessen en melk voor te bereiden. Intussen is het een dagelijks ritueel, en zoeken we meer leerkansen met andere recepten.
- Bereid de keuken / het huishoudelijk moment voor
Leg het materiaal klaar voor de activiteit. Je kan het werk opsplitsen en voorbereiden zodat je kind een (bijna) succeservaring beleeft. Voor hele kleine kindjes is het best de hoeveelheden al op te splitsen. Zo vermijd je grote frustratie. Je geeft hen bijvoorbeeld een kommetje met noten in plaats van de hele zak. - Organiseer de keuken
Zodat je kind zich er rustig voelt en structuur herkent. Pau kan zelf bij het fruit, servies, aan de fruitpotjes voor school en in de ijskast. Hij kent de structuur van de keuken om er op automatische piloot iets te zoeken. Dit geeft hem een groot gevoel van zelfstandigheid.
- Op maat van je kind
Begrijp je kind, observeer, en bepaal van daaruit de duur van de activiteiten en je verwachtingen. Schat in welke taak jouw kleuter op dat moment aankan. Geef je jonge peuter geen onmogelijke taak zoals een harde wortel snijden maar laat het bijvoorbeeld wel de wortel eerst schellen met een aardappelmesje.
- Wees zelf ontspannen
Denk eraan dat je je kind met liefde op dit moment iets cruciaal bijbrengt. Jij zal een pak trager gaan, en soms het gevoel hebben niet vooruit te gaan. En toch zal je week na week vooruitgang zien. Wat is het nut van negatieve energie? - Laat je kind concentreren
Onderbreek het zo weinig mogelijk als het niet nodig is. - Wees creatief en geduldig
Als het even je hulp nodig heeft, kan je humor gebruiken of zelfs even op cijfers en rangschikken oefenen? Tel het aantal wortels, sorteer van groot naar klein of noten per vorm, etc.
Valkuilen
- Probeer om allebei geen honger te hebben en niet te eten tot je klaar bent. Dit zodat je kind blijft concentreren op het voorbereiden van de maaltijd.
- Probeer je kind niet te onderbreken met opmerkingen terwijl het geconcentreerd en productief bezig is. Dan stopt je kindje voor hij of zij het moment van voldoening bereikt.
- Als je een activiteit voorstelt, kan het zijn dat je kind op dat moment niet geïnteresseerd is. Aanvaard dit, probeer je kind niet te pushen. Soms zal je een kind de dag zelf nog terugkomen en naar de activiteit vragen. Met de tijd zie je ook dat dit voorspelbaar wordt.
- Help je kindje met interne voldoening. De opdracht is beloning op zich. Dit is levenslang een prachtige boodschap. Het is het werk zelf dat zinvol is. Dus in plaats van “Flink hoor”…. kan je enthousiast opmerken dat hij alles heeft afgewerkt, zijn of haar best gedaan heeft, bedanken voor de hulp en opmerken dat je dankzij die hulp sneller klaar bent. Misschien is er nog tijd voor een gezelschapsspelletje of een boekje? In plaats van een extern compliment zoals “flink gewerkt”, koppel je dus een positief gevolg aan de medewerking.
Je begint klein maar op een dag laat je hen zelf granola maken, … grote voldoening.
Wat zijn de voordelen dan?
- Je kind een echte taak geven en laten meedraaien in het huishouden, geeft hen een groot gevoel van zelfwaarde, autonomie en verantwoordelijkheid.
- Huishoudelijke taken zijn perfecte tools om concentratie te oefenen. Aanhoudende aandacht en herhaling bouwen mee aan de hersenstructuur.
- Er zit heel wat opportuniteit voor fijne motoriek.
- Je kind voelt zich gerespecteerd, en een evenwaardig lid van de familie.
- Tijdens vakanties en op vrije momenten is het een ideale activiteit om samen zinvol bezig te zijn.
Planten verzorgen, mee koken, kuisen… Je ziet je kindje groeien keer op keer je het betrekt in het huishouden.