Vertrouw je kleuter

Vertrouwen, vertrouwen en nog eens vertrouwen

En waarom verplicht leren lezen en schrijven in de kleuterklas nog geen goed idee is.

Vraag je kleutertje eens wat het leukste is aan school? Laat me zeker weten wat het antwoord is!
Mijn inschatting? Negen op de tien kleuters zal antwoorden met het werkwoord “SPELEN”. En waarom? Dat is niet toevallig. Spel is alles voor kleuters. En dat is genoeg.

“Spel is het werk van het kind.” Dat wist Maria Montessori 100 jaar geleden al.

Laten we dit als opvoeders bewaken, en verdedigen. Wat verontrustend is, is dat er in veel landen (en in sommige landen zelfs in toenemende mate) kleuters worden onderwezen alsof het lagere schoolkinderen zijn. Aan tafels, met stoelen, leren lezen en schrijven op het moment dat de leerkracht dat wilt.

Maar… kleuters zijn hier helemaal niet klaar voor! Meer nog, het schaadt hen.

Laat hen dus aub spelen tot ze zes zijn! En hopelijk nadien ook nog…

Waarom is spel genoeg?

Omdat alle kleuters hun absorberende hersenen magisch genoeg zo in mekaar zitten. Via het spel ontdekken zij de wereld. Er zit wiskunde, fijne motoriek, ritme, taal in spel en al spelend (met de juiste materialen) steken onze kleuters er een berg van op.

Elk kind houdt van spelen. Simpelweg omdat we er als mens voor gemaakt zijn. Spel is waar kinderen verbinden, waar ze leren, helen en informatie verwerken. Het is iets magisch waarbij je kind zichzelf continu werk geeft, zich verbetert, en uitdaging zal zoeken.

Wat is er aan de hand?

De druk op kleuters om geen kleuter meer te zijn. Dat is verontrustend en vormt de basis van een ongezonde maatschappij en toekomst. Voorbereidend spel in de kleuterklas en thuis betekent dat er 0,0 nood is aan geforceerde oefeningen in de klas, of druk om te leren lezen en schrijven.

Het verontrustende artikel

Kan je hier lezen. Toegegeven… We kunnen de United States niet 100% vergelijken met de verschillende landen in Europa. Maar doordat ik veel nationaliteiten zie passeren, merk ik wel grote verschillen op in Europa. Je hebt landen die vol vertrouwen de speelse aanpak hanteren en landen waar er academisch wordt gewerkt en kinderen elke dag worden verplicht oefeningen te maken.

Waarom? Het antwoord is waarschijnlijk voor elk land anders, maar ik zie een gebrek aan vertrouwen en kennis als een grote mogelijkheid. Een gebrek aan echte kennis van de moderne neurowetenschap over kleuters bij de algemene leraar.

Kinderen zullen zelf aangeven waar ze klaar voor zijn in een rijke, voorbereide omgeving. We mogen dat vertrouwen.

Ik sta in vuur en vlam als ik dit artikel lees (en herlees). Het geeft me letterlijk een krop in de keel te weten dat we miljoenen kleuters overal ter wereld vandaag de dag kansen afnemen in plaats van geven? Hoe? Door hen te forceren om te leren lezen en schrijven, elke dag uren aan een stuk.

“Laat een kind een kind zijn.” Deze volkswijsheid wordt gestaafd met wetenschappelijk onderzoek naar de hersenen van kleuters.

En toch lijkt het soms zo moeilijk om die speelse basishouding van onze kinderen te vertrouwen, om hun natuurlijke staat van spel en ontdekking te aanvaarden en geen academische doelen voor hen te stellen.

De taak van de opvoeders?

Het respect voor die basisbehoefte aan spel verdedigen. De juiste speelse materialen bij elkaar zoeken, het kind gidsen en vertrouwen. Weten dat elk kind zijn tijdslijn heeft en zich voorbereidt op het meer schoolse leven via het spel.

Vrij spel en uren aan een stuk spelen, zeker onder de zes jaar. Dat is de boodschap.

Montessori en leren lezen en tellen

100 jaar geleden ontdekte Maria al dat je een peuter en kleuter zijn of haar natuurlijke ontwikkeling niet moet verstoren. Laat een kind een kind zijn en heb vertrouwen. Maria Montessori begreep dat je een kleuter niet kan forceren te leren lezen en schrijven. Je kan wel materialen presenteren die de handen en vingers er toe aanzetten om fijne motoriek te stimuleren, om op een speelse manier te tellen.

Er zijn ontelbare leeropportuniteiten via spel. Dat is het voorbereidend werk voor latere academische verfijning.

Sorry not sorry Catalonië

Wat betreft de “Absorberende Geest”, dat is de leeftijd van de kleuters tot zes jaar, zit Duitsland alvast een pak dichterbij de waarheid dan pakweg de gemiddelde publieke school in Catalonië op dit moment.

“Pre academic learning” lijkt hier helaas nog al te populair en zorgt zelfs voor stress bij ouders die het speelser aanpakken en waarbij hun kleuter dus achterop hinkt (de wereld op zijn kop inderdaad). “Mijn dochter van 5 kan nog geen woorden schrijven en de rest van haar klas wel. Nu zit ze achter. Ik weet niet wat ik moet doen” Ze is 5, komaan! Haar werk is spelen. Zoals we lezen in het artikel, is het op lange termijn en academisch ook nog eens schadelijk.

“Spel is het werk van het kind”. Dat had Maria Montessori al door 100 jaar geleden.

Zodra de leraar begrijpt dat kind mysterieuze krachten heeft, en dat die zich spontaan openbaren door de activiteiten van het kind, zal de leraar zijn houding veranderen… En niet langer die van een superieur tegenover een inferieur; want hij zal beseffen dat hier een schat is die voordelen zal opleveren. De mensheid heeft dringend behoefte aan dit nieuwe type opvoeders.” Maria Montessori

Ode aan de speelse kleuter

Het is echt niet toevallig dat de kinderen onder de 6 altijd willen spelen… We zijn er als jonge (en oudere) mens voor gemaakt. Kunnen we dat aub aanvaarden en met zijn allen samen genieten van die heerlijke speelse jaren?

Laat dit een ode zijn aan onze speelse kleuters, een oproep om hen te vertrouwen en een oefening in aanvaarden. Observeer hun capaciteit om zelf te leren, te ontdekken met rijke en losse materialen.

I promise you : het is fantastisch en je hoeft er niks voor te doen (behalve de tv uit zetten en je telefoon weg te leggen 😉 )!

Ik ga nog wat spelen zie.

Namaste, Esther