Pau start pas op 13 september terug, maar in België is het morgen zover. Terug naar school… Schpannend.
Ontdek hieronder 10 tips om de maand september rustig en bewust mee in te gaan.
Buikpijn
Als ik mijn eigen kleine Essie terug oproep, krijg ik buikpijn midden augustus. Zodra er schoorvoetend wordt aangekondigd dat de laatste twee weken vakantie ingaan, en de Terug naar School folders beginnen rondslingeren, krijg ik het heel benauwd. In het kort: Terug Naar School was het “seizoen” waar ik tot mijn 18e het meest tegen op zag.
En dat hoeft uiteraard niet overal zo te zijn. Geen nood om dit te projecteren op je kleintje. Kleine Dan was helemaal dol op de Back to School folders, op nieuwe stiften en pennezakken, en wilde maar al te graag terug naar school om méér en weer te gaan leren.
Of je kindje nu naar de school om de hoek gaat, of naar een methodeschool, het is sowieso een verandering en nieuwe routine na twee maanden vakantie.
Hier tien tips om er als gezin weer mee om te gaan.
PS : op deze pagina staat de lijst met Montessori scholen in Vlaanderen
10 Terug naar School tips voor de kleuters en hun opvoeders
1. Tijd
Neem tijd om er te zijn voor je kindje. Er komen misschien wel heel lastige dagen aan, waar jij ook ruimte en mentale kracht voor nodig hebt. Zorg extra voor jezelf. Blokkeer tijd om in de ochtend met je kleuter mee te kunnen gaan (afhankelijk van welke school) in de klas, je eigen zenuwen te beheersen en een ontspannen gevoel uit te stralen. Misschien wil je erna gewoon even rustig een koffie drinken of op een bankje zitten en even bekomen.
Bespreek met je partner hoe je die moeilijke dagen als koppel zal doorspartelen. Heb je geen partner? Reken op je netwerk om je te ondersteunen. En heb je het net nu zelf ook razend druk? Vraag hulp aan vrienden of familie om samen tijd te vinden om je jonge kindje te helpen.
Meer tijd
Terug naar School is meer dan 1 september. Het is zeker voor de nieuwe kleuters een aanpassingsperiode waar je kindje ups en downs kan hebben. Toen Pau voor het eerst naar school ging, verliep de aanpassingsperiode vrij goed, maar toen de echte langere dagen kwamen, liep het scheef.
Geef je kindje krediet het eerste trimester, het eerste jaar, zolang het je nodig heeft… De ene kleuter gaat vlot naar school de eerste week, of het eerste jaar en de andere niet. Dat hoeft niks over zijn of haar toekomst te betekenen. Zolang jij maar vertrouwen hebt in je kindje.
Nog meer tijd
Bij Montessori gaan kinderen pas naar school vanaf drie jaar en doen ze halve dagen. In veel Westerse landen starten kinderen pas op vier en vijf jaar. Wat we in België dus als “normaal” zien zijn vaak echt lange dagen voor de jonge peuters en kleuters in heel grote groepen en dus niet afgestemd.
Heeft je jonge kind extreme angst na een lange tijd naar school gaan? School is nog altijd een optie voor peuters en kleuters.
Bij ons is Pau vorig jaar na enkele hele moeilijke weken een tijdje enkel in de ochtenden naar school geweest omdat hij de volledige dagen niet aankon. Hij had het heel lastig na Covid-19 en met de taal. Tot we ook op het punt stonden hem een tijd niet naar school te laten gaan. Dat heeft echt zijn vruchten afgeworpen, want erna vroeg hij zélf om terug te mogen gaan.
Dus we moeten niet bang zijn dat we verkeerde gewoontes kweken. Geloven dat je kind leergierig is, en graag bij andere kindjes wil zijn en het tijd geven helpt.
Dit jaar zal Pau de ochtenden gaan en nog twee middagen thuis blijven.
In Spanje is er een schoolplicht vanaf zes jaar. In België heb je een leerplicht vanaf zes jaar en kan je dus ook thuisonderwijs organiseren.
2. Vertrouw je kindje
Ik ben geen fan van het “ophemelen” van de school omdat je kindje zijn of haar mening uiteindelijk de juiste is. Alle respect voor de leerkrachten en hun harde werk, maar je kind mag een mening en gevoelens hebben. Het is niet onze taak om onze kinderen hun mening voor te kauwen of een idee over school op te dringen.
Ook al verschilt die van de jouwe.
Vragen aan je kleuter “Wat heb je vandaag allemaal gedaan?” helpt ook niet. Je kleuter heeft vaak geen zin om te antwoorden. Een dikke knuffel en je kind het gevoel geven dat je kindje hun gevoelens er mogen zijn is het allerbelangrijkste. Zelf iets over je dag vertellen kan wel een ice breaker zijn.
3. Bewaak je grenzen
Je hebt uiteraard grenzen. Ik studeer bijvoorbeeld in de ochtend, en zeg tegen Pau dat het OK is dat hij school niet fijn vindt. Hij mag het vervelend vinden, maar dat ik in de ochtend de rust nodig heb om te kunnen studeren. Hij mag boos zijn, triest. Maar in de ochtend heeft mama tijd nodig om te kunnen naar school gaan.
4. Betrek je kleuter
Terug over naar de ochtendroutine! Het dagelijks getrek en gezeur, niet meteen de meest fijne vooruitzichten. Laat het zelf niet te ver komen, zet je kleuter aan het werk en bewaak ook jouw grenzen.
- Laat hen zelf hun kledij kiezen (leg de kledij in hun kast waar jij akkoord mee bent – best seizoensgebonden).
- Hang visuele routine kaartjes op met knijpers waar je kindje kan op terugvallen (douche, ontbijt, tanden poetsen, kledij aan, fruitsnack, waterfles, bed opmaken).
- Zorg dat je wat extra tijd hebt de eerste weken om de routine aan te leren.
- Hou zelf je timing in de gaten en aanvaard dat de ene dag al makkelijker is dan de andere.
- Vermijd dat je als dreigende en donkere muziek over de schouder gaat leunen en micro managen.
Laat hen experimenteren. Toen Pau drie was, moest hij vaak eerst buiten voelen hoe koud het was om te geloven dat hij echt een dikke jas of schoenen nodig had… Vertrouwen. Pau is sinds de 2e kleuterklas verantwoordelijk voor zijn eigen fruitdoos en vanaf de derde maakt hij ook zijn eigen picnicdoos twee keer per week.
5. Zorg voor fysieke ontlading
Kinderen moeten op school regels en afspraken nakomen en veel emoties incasseren. Misschien was er wel een incident, een gevoelige opmerking, er kan zo veel gebeuren tijdens een lange schooldag. Laat je kindje na school zeker nog een uurtje (meer is ook goed) vrij buiten spelen, in een speelbos of een plek zonder al te veel regels. Die fysieke ontlading doet Pau enorm deugd.
Omdat de school in Spanje pas om 9 uur start, gaat Pau voor de school nog even sporten met Aina en Dan. Ook na school is er tijd voor ontlading. Bij Pau komt zijn echte emotie er vaak uit tijdens het spel na school of vlak als we thuis komen. Soms eerst met boosheid, en geroep of zelfs geklop. Die boosheid naar ons toe is eigenlijk een duidelijke reactie op iets dat overdag is gebeurd. Nu we dat weten, is het een pak makkelijker die gevoelens toe te laten, er kalm te zijn voor hem en te proberen ontdekken wat er aan de hand is
- Vermijd schermen als ontlading, want de kans is klein dat de echte emoties er dan uit komen.
- Vermijd te veel hobby’s na school voor kleuters en jonge kinderen. Je kindje zit al een lange dag op school. Het heeft niet te veel verplichtingen nodig.
6. Maak tijd om samen te eten
Als gezin samen rustig eten aan tafel in de avond helpt om makkelijke en moeilijke topics te bespreken, en het geeft je als familie een mooie routine. Laat je kleuter al van jongs af aan meewerken aan die routine. Samen de tafel zetten, groenten spoelen, de waterfles vullen en de tafel opnieuw leeghalen…
7. Meet je kleuter zo min mogelijk af
Ik observeer enorm graag kinderen van alle leeftijd, uit interesse! Maar dat betekent helemaal niet dat ik een ranking bijhoud. Competitie aanmoedigen bij kleuters en je kind of jezelf als ouder gaan afmeten is écht niet Montessoriaans.
Als jij je kleuter die nog volop aan het ontwikkelen is luidop vergelijkt en het negatieve aanwijst of extreem positieve aanmoedigt, brengt dat je kleuter weinig positiefs bij. Je kan je kleuter wel aanmoedigen en samen een uitdaging aangaan (een puzzel of samen een boomstam beklimmen…) Maar het moet nog niet om winnen en verliezen gaan, om beter en slechter, om sneller en trager.
De school is een plek waar er veel competitiviteit heerst. Sowieso in de lagere traditionele school door het puntensysteem, maar ik merk dat Pau en zijn leeftijdsgenoten ( nu 5 ) zich ook al vaak vergelijken. “Ik ben sneller, groter, … “.
Competitief zijn is niet per se een negatief element, want het drijft je tot je doelen bereiken, tot trial and error, tot professionaliteit. Maar het is vooral goed als het uit jezelf komt. Hoe vaak een baby probeert om te kunnen wandelen, is een prachtig voorbeeld. Ik noem dit liever ambitie en motivatie om iets goed te doen.
Als je daar nu hard in meegaat, en je je in het vergelijken verliest, geef je je kleuter vaker een gevoel van “niet in staat tot”. Dat is een gebrek aan vertrouwen. En zo eindig je zelf vaak met een slechter gevoel dan dat je de positieve eigenschappen van je kleuter viert en vertrouwen hebt. Dat wil niet zeggen dat je niet observeert, of je informeert over de groeikansen van je kleuter. Maar laten we vooral de kleuters hun zelfwaarde en zelfvertrouwen behouden.
8. Oefen aanvaarding
Is je kleuter nog vaker aan het wenen dan zijn of haar vriendje, gaat je kindje nog niet zo vlot zelf naar het toilet, is het nog niet zo goed in staat om de klas binnen te gaan of te spreken…?
Aanvaard eerst het feit dat dit “obstakel” of deze periode zich nu afspeelt in jullie gezin, en dat jij degene bent waar je kleuter zich goed wil bij voelen. Het “nu” is het enige wat je hebt. Sta nu stil bij wat er nu aan de hand is. Hoe zou jij zelf willen dat jouw mama of papa reageerde en welk soort ouder wil je zijn op zo een moment? Zo een fragiel moment is een prachtige groeikans als gezin. Een kans om nabijheid te oefenen en jullie band te versterken. Dat ene “probleem” hoeft niet nu – nu gefixt te worden, maar jij kan wel je kindje vertrouwen bieden. Voor vele zaken rond school en de “1e keer” is jouw liefde en vertrouwen het grootste cadeau dat je aan je kindje en het hele gezin kan geven.
Zijn er zaken waarbij de leerkracht opmerkt dat er een obstakel is of er eventueel iets aan de hand is met je kindje? Ga rustig in dialoog om te begrijpen waar het echt om draait. Vertrouw erop dat je kindje tot veel in staat is. Ga samen met de zorgleerkracht op zoek naar de ideale plek en periode om dit thema op te pikken, en de zorg of opportuniteiten die je kindje écht nodig heeft. Blijf ook trouw aan jezelf en je einddoelen. Met een rustige houding kom je al een pak verder.
9. Huiswerk : wiens werk?
Krijgt je kindje huiswerk mee van school, zelfs al in de kleuterklas : dit is werk voor je kindje. Jij hoeft geen huiswerk te maken, tenzij je zelf voor de klas staat.
10. Hou de schermen achterwege
Maak schermtijd geen excuus voor ontlading of rustpunt na school. Hou tv om zaken op te zoeken, een kort filmpje te bekijken en computers om te leren programmeren etc. Maat laat de sterke emoties er écht uit komen, want die mogen en moeten er zijn.
Onthoud dat jij ook hun voorbeeld bent. Probeer zo aanwezig mogelijk te zijn tijdens de autorit, de wandeling naar school en oefen op het niet gebruiken van je smartphone. Als je er écht bent, voelt je kind jouw empathie de hoogte ingaan, en kan je het beter observeren.
11. BONUS : En … Eigen zuurstofmasker eerst
Cliché maar so true. Draag zorg voor jezelf, je partner en maak het een prioriteit om Terug Naar School te bundelen met gepland tijd voor jezelf. Je kind hun emoties de baas kunnen is ook voor jezelf zorgen, en vrienden en familie inschakelen.
Als jij mentaal en fysiek sterk staat, kan je de moeilijkheden van je kleuter écht de baas.
Laat ons zeker weten hoe het is verlopen morgen!