Wanneer kijken jouw kindjes naar een scherm?

Eén van de grootste zorgen maar ook remedies van vele ouders: de schermtijd. Een lust én een last voor drukke ouders.

Raad eens… In een pure Montessori opvoeding komt er geen schermtijd voor tot 6 jaar. GEEN.

Kader

Maria Montessori leefde maar tot in 1952. In de gemiddelde huiskamer was er toen nog geen televisie te bespeuren, laat staan een computer, Nintendo, iPad, of mobiele telefoon… Maar in een hedendaagse Montessori opvoeding worden er nog altijd geen schermen gebruikt tot zes jaar.

Waarom?

De absorberende geesten van onze kindjes zijn zo druk bezig met de hele wereld te ordenen, hun handen te verfijnen, en de fundering te leggen voor de persoon die ze zijn.  Het scherm vormt een passief element, een belemmering, een obstakel in hun zelf-ontwikkeling en zelfregulatie.

Mijn gok is dat mocht Maria hier zijn, ze ons vandaag eerst een vraag zou stellen. Brengt het scherm je kindje iets bij, op vlak van focus, concentratie, handencoördinatie, en dus de weg naar onafhankelijkheid en verantwoordelijkheid? Helpt het je kindje op weg om zijn of haar eigen interesses en waarden te ontdekken?

Als je aan een zevenjarige een opdracht geeft om te helpen leren coderen, bronnen te zoeken over een thema, om een educatief filmpje te bekijken of zelf iets te filmen, kan dat zeker toegevoegde waarde zijn. Maar cartoons vol fantasie kijken overdag onder de zes jaar, horen daar dus niet bij.

Dat wil niet zeggen dat je kind niet kan ontspannen

Integendeel. Wat denk je van samen even rusten op de matras, een beetje tekenen aan de schilderezel, gezellig een boekje lezen in een rustig hoekje, of samen de weg zoeken naar wat je kindje ontspant?

Uiteenlopende meningen

De WHO laat je kindje al vanaf 2 jaar televisie kijken, maar voegt eraan toe dat minder beter is. Fysieke activiteit is VEEL belangrijker dan schermtijd.

De weg naar verslaving

Mijn ongerustheid is dat het scherm bij onze jonge kindjes een controlepatroon wordt in die eerste zes jaren. Een controlepatroon is een gedrag waar je naartoe terug grijpt om een moeilijke emotie te ontwijken.

Dat kan een tuut zijn, een duim, schermtijd, ongezond eten, en voor oudere kinderen komen daar nog video-games, alcohol en drugs bij.

Confronterend en lastig

Vindt jij het lastig als je kindje teleurgesteld, jaloers, triest, razend of gewoon doodop is? Waarom? Heb je het zelf druk en nog geen ruimte om die emotie op te vangen, of ben je bang dat de emotie te lang duurt?

Je kindje nodigt je net uit om eens dieper te kijken. Om sterker in je schoenen te staan, en om je af te vragen wat er je zo stoort. Bewust opvoeden kan een nieuw begin zijn, en obstakels zijn groeikansen.

Onze kindjes leren omgaan met moeilijke gedachten en emoties, is part of the game. Het is een van de mooiste zaken die je voor hen kan doen.

En zeker en vast, jouw eigen kracht wordt op zo een moment volop getest. Of je nu uitgerust of gestresseerd bent, de emoties van je kindje komen zonder filter op je af. Je kindje heeft jou simpelweg nodig op zo een moment. Niet het scherm.

Het scherm als zoethouder voor moeilijke emoties…

Dat is een grote buffer voor die emoties. Ja, je kindje wordt even uit de emotie getrokken. Maar wat leert je kindje daaruit?

Je hebt altijd een keuze

In de plaats van een scherm, kan je de boodschap geven. Huil maar, komaan! Doe maar. Zo veel je wilt. 

Winners don’t make excuses, they make adjustments.

Wat ik heb geleerd vanuit het bewust ouderschap is dat we de huilbuien en driftbuien ten volle mogen omarmen en ze dan ook meteen veel kleiner worden. Verbinden om dan om te leiden.

Gedachten die opkomen bij je kindje als je hen schermtijd geeft om te ontladen:

• Als ik moe, boos of triest ben, kijk ik naar een scherm
• Mijn intens emotioneel gedrag wordt gesust met een scherm
• Elke dag filmpjes kijken is OK

Bewust omgaan met de reden van hun gevoelens, verdwijnt op de achtergrond.

En toch weten we als volwassene ook dat we zelf na enkele avonden binge watchen, video games spelen, teveel alcohol drinken, teveel suikers eten, we ons nog eigenlijk even slecht voelen over onszelf of over een situatie. We staan verder af van de persoon die we zijn, zijn minder helder en moeten opnieuw leren onszelf echt te verzorgen.

Gedachten die je kindje heeft als je er bent tijdens de emotie

• Je leert je kindje dat jij hem of haar wilt steunen op zo een moment (er gewoon zijn, een knuffel bieden – je moet het niet fixen)
• Dat moeilijke emoties er mogen zijn en dat je je kindje even graag ziet zo
• Je kindje leert zichzelf veel beter kennen  en kan de situatie ook rustig bespreken ’s avonds voor het slapengaan
• Samen kan je zelfs op zoek gaan naar manieren om met de emotie om te gaan

Je kindje het scherm niet laten associëren met negatieve emoties is de beste keuze.

Onze keuze

We hebben thuis een compromis gesloten. Omdat ik Montessori pas ontdekte toen Pau drie werd, en omdat we als koppel ook deals moeten maken.

Toen Pau twee werd, liet ik hem na de crèche zeker een half uur tv kijken. Ik was moe van het werk, wilde mijn afwas doen, wat opruimen en rustig de avond beginnen. Uiteraard kwamen de driftbuien er ook uit na de televisie, en die zaten er al aan te komen voor de televisie aanging. En ik merkte ook dat Pau in een soort zombie met open mond veranderde.

Ook al volgden we de WHO aanbeveling, het was maar een nare ervaring. En toch, ik had het elke dag druk, en daarom behield ik voor mijn rust, de schermtijd.

Fast forward naar Pau met drie jaar.  Ik ben meer geïnformeerd en langzaam bouwen we de schermtijd af. Schermen zijn nefast voor creativiteit, afhankelijkheid van schermen, nieuwsgierigheid, het zelfvertrouwen en de speeltijd buiten… Ook op school geven ze ons mee wanneer zij eens een filmpje laten afspelen, dat Pau naar het scherm wordt gezogen. “Hoe minder, hoe beter” klinkt het ook daar.

De vraag van 10 miljoen

Kijken onze kindjes tv, wat kijken ze, wanneer en hoe vaak?

YES! Er zijn schermen. Maar wel weinig en mét onafhankelijkheid.

• Televisie

Pau heeft op dit moment drie “fichkes” voor de hele week. Daar staat er twee keer “Netflix” op, en een keer “Varia”. Dat is dan een filmpje over een sport, een beroep, een Operation Ouch op YouTube of een natuurfenomeen waar hij iets wil over weten. Als de drie “fichkes” op zijn, is de schermtijd ook op. Tijdens de vakantie is dat nu soms al op woensdag, en tijdens het schooljaar pas op zaterdag. Hij geeft ons een fichke, en als het op is, kan hij er mee om.

Dus de schermtijd is bij ons thuis max. 1 uur per week. En op school zetten ze ook soms het scherm aan. Als we bij familie op bezoek zijn, wordt er al eens een uitzondering gemaakt, maar we houden de teller wel bij zodat we niet over onze eigen limieten gaan.

Aina wordt nog weggehouden van het scherm (ze is nog geen twee).

• Telefoon

We bellen sowieso wekelijks vanuit Spanje naar België en Engeland over Whatsapp dus dan kijkt hij mee. Ook Aina kent de telefoon en spreekt met haar familie via Whatsapp.

Mijn kijk erop

Tot zes jaar is schermtijd een tool die opvoeders gebruiken voor zichzelf, en niet voor de kinderen.

Het allerbelangrijkste voor mij is dat we schermen nooit aanbieden als buffer. Dat Pau ook in zijn woede aanval en in zijn grootste tristesse bij ons terecht kan. In de ideale wereld heb ik altijd en overal die mentale ruimte om er te zijn, in de echte wereld meestal.

Observeer

Als we als opvoeders het risico op controlepatronen bij onze kinderen observeren, en van daaruit keuzes maken, over wat, wanneer en hoe vaak ze tv kijken, ben je op weg naar bewust ouderschap.

PS : Tijd nemen voor jezelf is cruciaal. Schermtijd verminderen is niet makkelijk en vraagt moed en doorbijten. Ik typ dit uit terwijl ik een moment voor mezelf heb, en de kindjes niet thuis zijn. Zalig!

PS 2 : Wees op de hoogte van hoeveel schermtijd je kind krijgt aangeboden op school, in de opvang of bij familie en vrienden. Bespreek met hen jouw visie.